दर्शनपाहुड गाथा 31: Difference between revisions
From जैनकोष
(New page: आगे इन ज्ञान आदि के उत्तरोत्तर सारपणा कहते हैं -<br> णाणं णरस्स सारो सारो व...) |
(No difference)
|
Revision as of 05:37, 24 November 2008
आगे इन ज्ञान आदि के उत्तरोत्तर सारपणा कहते हैं -
णाणं णरस्स सारो सारो वि णरस्स होइ सम्मत्तं । सम्मत्ताओ चरणं चरणाओ होइ णिव्वाणं ।।३१।।
ज्ञानं नरस्य सार: सार: अपि नरस्य भवति सम्यक्त्वम् । सम्यक्त्वात् चरणं चरणात् भवति निर्वाणम् ।।३१।।
अर्थ - पहिले तो इस पुरुष के लिए ज्ञान सार है, क्योंकि ज्ञान से सब हेय-उपादेय जाने जाते हैं, फिर उस पुरुष के लिए सम्यक्त्व निश्चय से सार है, क्योंकि सम्यक्त्व बिना ज्ञान मिथ्या नाम पाता है, सम्यक्त्व से चारित्र होता है, क्योंकि सम्यक्त्व बिना चारित्र भी मिथ्या है, चारित्र से निर्वाण होता है ।
भावार्थ - चारित्र से निर्वाण होता है और चारित्र ज्ञानपूर्वक सत्यार्थ होता है तथा ज्ञान १. पाठान्तर: - चोण्हं ज्ञान-दर्शन-चरण तप इन चार के संयोग से । हो संयमित जीवन तभी हो मुक्ति जिनशासन विषैं ।।३०।।
ज्ञान ही है सार नर का और समकित सार है । सम्यक्त्व से हो चरण अर चारित्र से निर्वाण है ।।३१।।
सम्यक्त्वपूर्वक सत्यार्थ होता है, इसप्रकार विचार करने से सम्यक्त्व के सारपना आया । इसलिए पहिले तो सम्यक्त्व सार है; पीछे ज्ञान चारित्र सार है । पहिले ज्ञान से पदार्थो को जानते हैं अत: पहिले ज्ञान सार है तो भी सम्यक्त्व बिना उसका भी सारपना नहीं है, ऐसा जानना ।।३१।।