GP:पंचास्तिकाय संग्रह-सूत्र - गाथा 61 - समय-व्याख्या
From जैनकोष
अत्र निश्चयपयेनाभिन्नकारकत्वाकर्मणो जीवस्य च स्वयं स्वरूपकर्तृत्वमुक्तम् । कर्म खलु कर्मत्वप्रवर्तमानपुद᳭गलस्कंधरूपेण कर्तृतामनुबिभ्राणं, कर्तत्वगमनशक्तिरूपेण करणतामात्मसात्कुर्वत्, प्राप्यकर्मत्वपरिणामरूपेण कर्मतां कलयत्, पूर्वभावव्यपायेऽपि ध्रुवत्वालंबनादुपात्तापादानत्पम्, उपजायमानपरिणामरूपकर्मणाश्रीयमाणत्वादुपोढसंप्रदानत्वम् आधीयमानपरिणामाधारत्वाद᳭गृहीताधिकरणत्वं, स्वयमेव षट᳭कारकीरूपेण व्यवतिष्ठमानं न कारकांतरमपेक्षते । एवं जीवोऽपि भावपर्यायेण प्रवर्तमानात्मद्रव्यरूपेण कर्तृतामनुबिभ्राणो, भावपर्यायगमनशक्तिरूपेण करणतामात्मसात्कुर्वन्, प्राप्यभावपर्यायरूपेण कर्मतां कलयन्, पूर्वभावपर्यायव्यपायेऽपि ध्रुवत्वालंबनादुपात्तापादानत्व:, उपजायमानभावपर्यायरूपकर्मणाश्रीयमाणात्वादुपोढसंप्रदानत्वं:, आधीयमानभावपर्यायाधारत्वाद᳭गृहीताधिकरणत्व:, स्वयमेव षट᳭कारकीरूपेण व्यवतिष्ठमानो न कारकांतरमपेक्षते । अत: कर्मण: कर्तुनास्ति जीव: कर्ता, जीवस्य कर्तुनास्ति कर्म कर्तृ निश्चयेनेति ॥६१॥